Różnica między rentą dożywotnią a odwróconą hipoteką

Świadczenia emerytalne i rentowe nie są w naszym kraju zbyt wysokie, a należy się liczyć z tym, że w przyszłości mogą być jeszcze niższe. Na szczęście emeryci, oprócz uzyskania gotówki z kredytu dla emeryta, mają możliwość zwiększenia swojego statusu materialnego i poprawy swoich finansów dzięki posiadanej nieruchomości mieszkalnej. Mogą skorzystać z renty dożywotniej lub odwróconej hipoteki. Czym one są i jakie występują różnice pomiędzy odwróconą hipoteką a rentą dożywotnią?

Czym jest renta dożywotnia?

Budżet seniora może wspierać renta dożywotnia. Główną ideą takiej renty jest umożliwienie zamiany posiadanej nieruchomości, najczęściej mieszkania lub domu, na comiesięczną wypłatę dokonywaną przez instytucję finansową. W momencie podpisywania umowy o rentę dożywotnią za mieszkanie dana osoba będąca jego właścicielem przekazuje prawo własności na rzecz finansującego, a ta instytucja finansowa zobowiązuje się do przelewania określonej kwoty co miesiąc na rachunek swojego klienta. Korzystający z renty dożywotniej mogą dowolnie dysponować tak uzyskiwanymi pieniędzmi.

Warto pamiętać, że renta dożywotnia nie wiąże się z koniecznością opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania – senior może żyć w nim do śmierci. Jest to zagwarantowane przez fundusz oferujący rentę dożywotnią poprzez zapis w księdze wieczystej prawa dożywocia.

Należy zaznaczyć, że renta dożywotnia jest wypłacana do końca życia świadczeniobiorcy. Najczęściej oferowana jest jednak seniorom w podeszłym wieku przez fundusze zajmujące się tego rodzaju usługami.

Zgodnie z projektem założeń do ustawy o rencie dożywotniej i odwróconym kredycie hipotecznym podmioty oferujące rentę będą musiały uzyskać zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na swoją działalność. Na razie jednak takiego wymogu nie ma, dlatego należy uważać, z kim podpisuje się umowę o rentę dożywotnią. Ile wynosi taka renta?

Wszystko zależy od wieku i płci seniora, co ma związek z przewidywaną długością życia kobiet i mężczyzn w Polsce, oraz od wartości nieruchomości, która jest przekazywana funduszowi udzielającemu renty dożywotniej. Według Związku Przedsiębiorstw Finansowych średnia taka renta w Polsce wynosi około 1000 zł, ale zdarzają się znacznie wyższe świadczenia, nawet w kwocie kilku tysięcy złotych miesięcznie.

Czym jest odwrócona hipoteka?

Przez pojęcie odwróconej hipoteki należy rozumieć usługę finansową, jaka jest kierowana do seniorów będących posiadaczami nieruchomości, głównie mieszkalnej. Dana osoba fizyczna, prywatna wykorzystuje swoją własność i potencjał majątkowy tkwiący w mieszkaniu lub domu, by w ten sposób uzyskać co miesiąc kwotę ustaloną z instytucją finansową udzielającą kredytu odwróconego. Jest ona dodatkowym dochodem emeryta, jaki może zdecydowanie poprawić jego status finansowy.

Odwróconą hipotekę osoba prywatna uzyska w banku, czyli instytucjach podlegających nadzorowi ze strony Komisji Nadzoru Finansowego. Istnieje też ustawa o hipotece odwróconej z 23 października 2014 roku, która reguluje wszelkie kwestie z nią związane. W art. 4 ust. 1 ustawodawca wskazał, że przez umowę odwróconego kredytu hipotecznego bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas nieoznaczony określoną sumę środków pieniężnych, których spłata nastąpi po śmierci kredytobiorcy. Z kolei bank zobowiązuje się do ustanowienia zabezpieczenia spłaty tej sumy wraz z należnymi odsetkami oraz innymi kosztami. Z odwróconej hipoteki może skorzystać osoba prywatna, która jest właścicielem nieruchomości lub której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu albo prawo użytkowania wieczystego. Może to być także osoba fizyczna będąca współwłaścicielem nieruchomości lub której przysługuje udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu albo w prawie użytkowania wieczystego.

Warto wiedzieć też, jak wysokie może być świadczenie z odwróconej hipoteki. Ile można dostać pieniędzy w takim przypadku? Podstawą do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego jest wartość rynkowa nieruchomości będącej własnością kredytobiorcy, na której ustanowi on zabezpieczenie hipoteczne. Wypłata takiej kwoty następuje jednorazowo lub w ratach, przez okres i w wysokości określonych w umowie odwróconego kredytu hipotecznego, ale nie dłużej niż do dnia śmierci klienta.

Renta dożywotnia a odwrócona hipoteka – co wybrać?

W przypadku renty dożywotniej świadczeniodawcą może być każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą w sferze finansowej. Może być określany jako fundusz hipoteczny. Natomiast instytucją oferującą odwróconą hipotekę (odwrócony kredyt hipoteczny) jest bank, instytucja kredytowa, oddział banku zagranicznego lub instytucja kredytowa prowadząca działalność transgraniczną.

Najważniejszą kwestią przy wyborze odwróconej hipoteki lub renty dożywotniej jest to, co dzieje się z nieruchomością stanowiącą podstawę wypłaty świadczenia. W przypadku renty dożywotniej świadczeniobiorca zbywa własność nieruchomości, ale może w niej do końca życia zamieszkiwać dzięki ustanowieniu prawa dożywotniego (staje się dożywotnikiem). Spadkobiercy nie mają przy tym już żadnych praw do nieruchomości. Natomiast w przypadku odwróconego kredytu hipotecznego świadczeniobiorca do swojej śmierci jest właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości, w której zamieszkuje, a na rzecz banku ustanawiana jest jedynie hipoteka na nieruchomości wpisana do księgi wieczystej. Własność w takim przypadku mogą odzyskać spadkobiercy świadczeniobiorcy, spłacając odwrócony kredyt hipoteczny w banku.

Bezpieczniej z punktu widzenia obowiązującego prawa będzie skorzystać z odwróconej hipoteki w banku, która nie wymaga bezpowrotnego przeniesienia własności nieruchomości na świadczeniodawcę w związku z korzystaniem z dodatkowego świadczenia na emeryturze.