Prawa i obowiązki kredytobiorcy i kredytodawcy.

Wzięcie kredytu jest dość skomplikowane, a wszelkie kruczki prawne warto znać przed faktem, aby później nie być niemile zaskoczonym. Przyznanie kredytu jest wiążące na podstawie umowy kredytowej kredytobiorcy i kredytodawcy. Prawa i obowiązki kredytobiorcy są zawarte w Ustawie o kredycie konsumenckim z dnia 11. maja 2011. W przypadku sporu z bankiem lub instytucją parabankową warto zwrócić się do Rzecznika Praw Konsumenta z prośbą o reprezentację w sporze. Trzeba też pamiętać o różnicy między kredytem a pożyczką z instytucji parabankowej, warunków ich uzyskania oraz umów.

Prawa kredytobiorcy

Kredytobiorca ma prawo do wykorzystania przyznanego kredytu na dowolny lub ustalony cel (np. w kredycie hipotecznym – nieruchomość). Jak w wypadku każdej umowy konsumenckiej, ma prawo do odstąpienia od niej w terminie do 14 dni, bez podania przyczyny. Jeżeli kredytobiorca zdążył wykorzystać już część kredytu, obowiązuje go również spłata odsetek za okres od otrzymania kredytu do odstąpienia od umowy. Zgodnie z tekstem ustawy, kredytodawca ma obowiązek udzielenia wszelkich informacji na temat przyznanego kredytu. Na życzenie kredytobiorcy, bank powinien również sporządzić bezpłatny projekt umowy kredytu, w którym zawarte będą następujące informacje:

• wysokość i rodzaj kredytu lub pożyczki,
• okres kredytowania,
• terminy spłaty rat,
• stopa oprocentowania,
• rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO),
• ewentualne dodatkowe umowy i koszta (np. notarialne)

Wraz z umową kredytową, kredytobiorca ma prawo do otrzymania wzoru odstąpienia od umowy kredytu . Jeżeli bank się z tego nie wywiąże, kredytobiorca może odstąpić od umowy w terminie 14 dni od otrzymania dokumentu.
Kolejnym prawem kredytobiorcy jest wcześniejsza całościowa lub częściowa spłata kredytu, niezależnie od ustalonych terminów rat. Nie trzeba o tym informować banku z wyprzedzeniem, jednak należy zwrócić uwagę, czy bank nie rości sobie prawa do pobrania prowizji od wcześniejszej spłaty.
Jeżeli bank lub instytucja parabankowa odmówiła przyznania kredytu, kredytobiorca ma prawo do informacji dlaczego, i z jakich źródeł korzystano w ocenie zdolności kredytowej.

Obowiązki kredytobiorcy

Głównym obowiązkiem kredytobiorcy jest spłacenie pożyczonej kwoty według harmonogramu zapisanego w umowie. Oczywiście można się starać o odroczenie spłaty, czyli tak zwane “wakacje kredytowe”, w wypadku gdy bank uznaje taką praktykę.
Kolejnym obowiązkiem jest spłata odsetek kredytu, których wysokość jest również zawarta w umowie kredytowej. Obowiązki kredytobiorcy obejmują też zapłatę prowizji bankowi oraz wykorzystanie środków kredytu zgodnie z umówionym przeznaczeniem.
W przypadku kredytu hipotecznego, kredytodawca udziela środków wyłącznie na zakup nieruchomości, natomiast w przypadku kredytu samochodowego, kredytobiorca ma możliwość zakupienia tylko ustalonego wcześniej modelu samochodu.

Czego może oczekiwać kredytobiorca od kredytodawcy?

Kredytodawca musi dopełnić względem kredytobiorcy pewnych obowiązków wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim.
Kredytobiorca może oczekiwać:

• rzetelnej informacji o kredycie lub pożyczce,
• bezpłatnego wzoru umowy kredytowej,
• nieodpłatnej możliwości rezygnacji z kredytu w ciągu 14 dni od zawarcia umowy,
• informacji zwrotnej w przypadku nieudzielenia kredytu .

Na co powinien uważać kredytobiorca? – Podsumowanie

Wszelkie nieścisłości związane z kredytem powinny być wyjaśnione jeszcze przed podpisaniem umowy. Reprezentacją w sporze pomiędzy bankiem lub instytucją parabankową, a kredytobiorcą może być Rzecznik Praw Konsumenckich. Istotne jest zapoznanie się dokładnie z warunkami kredytu oraz wysokością RRSO, czyli rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania.