Jak obliczyć ratę kredytu?

W ramach przygotowywania się do zaciągnięcia kredytu bankowego, a zwłaszcza długoterminowego zobowiązania hipotecznego (na co zwrócić uwagę przy kredycie hipotecznym), warto byś pozyskał rzetelne informacje na jego temat. Chodzi tu przede wszystkim o  ustalenie wysokości rat, które masz spłacać w przyszłości, jeśli podpiszesz umowę kredytową. Dowiedz się, z czego wynika wysokość takich płatności i jak obliczyć ratę?

Elementy składowe rat kredytowych

Rata kredytu to kwota, jaką będziesz uiszczać zwykle co miesiąc do banku, tytułem spłaty kapitału i naliczonych odsetek oraz wszelkich innych opłat wiążących się z procesem kredytowania. Składa się z dwóch podstawowych elementów:

• części kapitałowej,
• części odsetkowej.

Część kapitałowa obejmuje podzielony na określoną liczbę rat okresu kredytowania (rat miesięcznych) kapitał. Natomiast część odsetkowa to odsetki naliczone od pozostałej do oddania kwoty w danym momencie spłaty długu przez klienta.

Raty kredytu a stopy procentowe

Zanim dowiesz się, jak obliczyć ratę kredytu, wiedz, że największy wpływ na jej wysokość ma oprocentowanie zobowiązania. Może mieć ono charakter stały lub zmienny. Od 2021 roku banki w Polsce zobowiązane są do oferowania klientom kredytów hipotecznych nie tylko z oprocentowaniem zmiennym, ale i stałym, na pięć kolejnych lat. Dzięki takim warunkom jako kredytobiorca możesz przewidzieć na stosunkowo długi czas, jak wysoką ratę będziesz spłacać miesięcznie. Nie mają na nią wpływu warunki rynkowe panujące w danym czasie w polityce monetarnej państwa.

Zupełnie inaczej jest przy oprocentowaniu zmiennym kredytu – hipotecznego czy gotówkowego. Takie produkty mają oprocentowanie składają się z dwóch elementów:

• marży bankowej,
• stałej stawki, np. WIBOR(R) kształtowanej przez rynek.

Marża bankowa jest elementem oprocentowania, który podlega negocjacjom z kredytodawcą. Natomiast na stawkę WIBOR(R) instytucja przyznająca środki nie ma wpływu. Jest ona ustalana na tak zwanym fixingu przez największe banki w Polsce. Oznacza ona stopę oprocentowania kredytów na rynku międzybankowym i może być określana dla różnych perspektyw czasowych, np. WIBOR(R) 3M dotyczy trzech miesięcy kredytowania, a 6M – sześciu.

Na wysokość WIBOR(R)-u wpływ mają główne stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego. Jeśli te rosną, automatycznie po pewnym czasie WIBOR(R) także wzrasta.

Jak obliczyć ratę kredytu?

Matematyka kredytowa zakłada kalkulację raty kredytu, jaki spłaca klient z wykorzystaniem skomplikowanego wzoru. Możesz jednak obliczyć ratę samodzielnie, na podstawie informacji przekazanych przez bank w umowie czy w ofercie, z wykorzystaniem kalkulatora online. Taka symulacja sprawi, że jeszcze zanim podpiszesz umowę będziesz wiedzieć, ile wyniesie Cię spłata zobowiązania co miesiąc.

Musisz mieć świadomość, na czym polega wyliczanie raty kredytowej i ile wynoszą podstawowe elementy mające wpływ na jej wysokość. Zaliczają się do nich:

• oprocentowanie podawane w skali roku (sprawdź jak obliczyć oprocentowanie kredytu),
• wysokość prowizji – jeśli podlega ona kredytowaniu,
• okres kredytowania,
• wysokość kapitału kredytowego,
• tryb spłaty rat – raty malejące lub stałe w okresie kredytowania,
• wysokość składki na ubezpieczenie kredytu – jeśli ma ona zastosowanie,
• wysokość pozostałych opłat związanych z kredytowaniem czy zabezpieczeniem spłaty kredytu.

Określanie raty kredytowej może bazować na gotowym kalkulatorze, dostępnym w trybie online, co będzie wymagało od Ciebie wpisania w odpowiednie pola informacji o zobowiązaniu. Można też samodzielnie oszacować tę kwotę.

Ręczne obliczanie składki wymaga znajomości zasad matematycznych. We wzorze na wysokość raty równej kredytu masz do czynienia z takimi parametrami jak:

• kwota udzielonego kredytu,
• oprocentowanie kredytu w skali roku (r),
• liczba rat płatnych w ciągu roku (k),
• liczba rat ogółem (n).

Początkowo kwotę udzielonego kredytu mnożysz przez oprocentowanie w skali roku i dzielisz przez iloczyn liczby rat płatnych w ciągu roku i wynik równania (1-( k/(k+r)ⁿ).

W ten sposób obliczasz wysokość rat równych. Bardziej skomplikowane jest określenie płatności regulowanych w trybie malejącym, gdzie początkowe raty w okresie kredytowania są najwyższe, a w miarę upływu czasu i spłaty większej części zobowiązania zmniejszają się. Odsetki z każdą kolejną płatnością są obliczane od mniejszej bazy – kapitału pozostałego do zwrotu.

Jak widać, przedstawiony wzór na kalkulację raty kredytowej nie uwzględnia tego, że bank może skredytować prowizję naliczaną z tytułu przystąpienia do zobowiązania. Jeśli masz do czynienia z produktem wymagającym ubezpieczenia, wówczas do raty odsetkowo-kapitałowej należy jeszcze doliczyć składkę na wymagane ubezpieczenie (zobacz czy jest możliwa rezygnacja z ubezpieczenia kredytu).