Różnice pomiędzy kredytem konsumpcyjnym a konsumenckim

Podobne nazewnictwo kredytów konsumpcyjnych i konsumenckich wprowadzać może w błąd klientów banków. Postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości związane z definiowaniem tych zobowiązań finansowych. Zobacz, do czego one służą, czy mają elementy wspólne i jakie są różnice w konstruowaniu przez banki ofert kredytowych.

Co to jest kredyt konsumpcyjny?

W polskich przepisach na próżno można szukać pojęcia kredytu konsumpcyjnego. Jest to potoczna nazwa zobowiązania przeznaczonego na konsumpcję, jaki udzielony może być wyłącznie przez instytucje bankowe. Dlatego kredytem tego rodzaju są:

• kredyty gotówkowe,
• kredyty w rachunku bieżącym,
• kredyty ratalne.

W ramach umowy kredytu konsumpcyjnego klient będący osobą fizyczną pozyskuje środki finansowe na dowolny cel wynikający z bieżących potrzeb jego gospodarstwa domowego. Środki te wydatkuje na konsumpcję, ale bank nie musi być informowany o konkretnych zakupach dokonanych z zobowiązania tego typu.

Warunki przy kredytach konsumpcyjnych wynikają jedynie z polityki prowadzonej przez bank i z indywidualnych negocjacji z klientem. Kredyt wypłacany jest w gotówce, do ręki klienta, lub bezgotówkowo, w formie przelewu na wskazane konto osobiste.

Ile kosztuje kredyt konsumpcyjny? Oprocentowanie takiego zobowiązania nie może przekroczyć wysokości odsetek ustawowych, jakie zdefiniowane są w Kodeksie cywilnym. Obecnie jest to dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktu procentowego. W marcu 2022 roku będzie to więc 14 proc. w skali roku (stopa referencyjna wynosi bowiem 3,5 proc.).

Czym jest kredyt konsumencki?

Definicję kredytu konsumenckiego można znaleźć w obowiązujących przepisach Ustawy z dnia 12 maja 2011 roku. Wskazano w niej, że umowa o kredyt konsumencki to umowa, w której wartość zobowiązania finansowego jest nie większa niż 255 550 zł albo jest to odpowiednik tej sumy w walucie obcej. Kredyt konsumencki udzielany powinien być przez daną instytucję na cele niezwiązane z prowadzoną przez kredytobiorcę działalnością gospodarczą bądź zawodową.

Klientami w przypadku kredytu konsumenckiego mogą być wyłącznie osoby fizyczne, natomiast kredytodawcą może być zarówno bank, jak i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, firma pożyczkowa czy inny podmiot.

Umowa kredytu konsumenckiego może być umową o kredyt niezabezpieczony hipoteką, który przeznaczony jest na sfinansowanie kosztów remontu domu lub lokalu mieszkalnego, ale nie może mieć on kwoty wyższej niż wskazany w przepisach limit.

Za kredyt konsumencki mogą być uznane takie umowy finansowania jak:

• umowa pożyczki,
• umowa kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego,
• umowa o odroczenie konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, o ile konsument jest zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z odroczeniem spełnienia świadczenia,
• umowa o kredyt, w przypadku której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia,
• umowa o kredyt odnawialny.

Dlatego też zobowiązaniem konsumenckim będzie zarówno kredyt gotówkowy, jak i kredyt ratalny, a nawet pożyczka chwilówka, o ile nie jest to bezpłatna pożyczka promocyjna.

Oprocentowanie kredytu konsumenckiego podobnie jak kredytu konsumpcyjnego nie może być wyższe niż dwukrotna wysokość sumy stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktu procentowego. Natomiast ustawa o kredycie konsumenckim dodatkowo ogranicza wysokość pozaodsetkowych kosztów zobowiązania, do których zalicza się wszystkie opłaty związane z kredytem, poza odsetkami. Pozaodsetkowe koszty w całym okresie nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty do spłaty.

Różnice między kredytem konsumpcyjnym a konsumenckim

Zdefiniowanie kredytu konsumpcyjnego i konsumenckiego pozwala na wskazanie podobieństw, ale nie różnic pomiędzy nimi. Istnieją spójne przepisy dotyczące kredytu konsumenckiego, a konsumpcyjny kredyt jest udzielany na zasadach zgodnych z polityką kredytową poszczególnych banków. Kwota zobowiązania konsumenckiego jest limitowana – do 255 550 zł lub do równowartości tej sumy w walucie obcej, a przy kredycie konsumpcyjnym wynika ona jedynie z oferty banku i z wysokości zdolności klienta.

Z pewnością oba kredyty różnicuje również to, na jakich zasadach i w jakim celu są one udzielane. Konsumpcja jest głównym celem kredytu konsumpcyjnego. Warunki jego przyznawania i spłaty nie są objęte przepisami prawa, w przeciwieństwie do kredytu konsumenckiego, do którego odnosi się ustawa o kredycie konsumenckim. Oprocentowanie w obu przypadkach jest limitowane przez przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące odsetek maksymalnych.

Oba kredyty – konsumencki i konsumpcyjny oferowane są tylko osobom fizycznym, na cele konsumpcyjne, niezwiązane z działalnością gospodarczą. Zasadniczo zobowiązania konsumpcyjne są udostępniane przez banki, a konsumenckie również przez firmy pożyczkowe działające w sektorze pozabankowym.